مقایسه موشک های بالستیک، هایپرسونیک و کروز [قدرت تخریب، مسیر حرکت، سرعت]

موشک‌های هایپرسونیک، کروز و بالستیک تفاوت‌های اساسی در طراحی، عملکرد و مأموریت‌های نظامی دارند. در زیر به مقایسه این سه نوع موشک پرداخته‌ایم.

۱. موشک‌های بالستیک (Ballistic Missiles)

• مسیر پرواز:

  • ابتدا با یک پرتاب عمودی به فضای بیرونی جو (زیرمداری یا بالاتر) پرتاب می‌شوند.

  • سپس با نیروی جاذبه و بدون قدرت مانور زیاد به سمت هدف سقوط می‌کنند.

• سرعت:

  • بسیار بالا (معمولاً ماخ ۵ تا ۲۰+، بسته به نوع و برد).

• هدایت:

  • در مرحله اولیه هدایت می‌شوند، اما در مرحله نزولی کنترل کمتری دارند (غیرقابل مانور زیاد).

• برد:

  • کوتاه‌برد (تا ۱۰۰۰ کیلومتر)، میان‌برد (۱۰۰۰–۳۵۰۰ کیلومتر)، دوربرد (بالای ۳۵۰۰ کیلومتر) و قاره‌پیما (بالای ۵۵۰۰ کیلومتر).

• مثال‌ها:

  • کوتاه‌برد: فاتح-۱۱۰ (ایران)، اسکاد (روسیه).

  • دوربرد: ICBMهای مانند Minuteman-III (آمریکا) یا RS-24 Yars (روسیه).

۲. موشک‌های کروز (Cruise Missiles)

• مسیر پرواز:

  • در ارتفاع پایین و معمولاً درون جو پرواز می‌کنند.

  • از پیش‌برنامه‌ریزی مسیر و سیستم‌های ناوبری (مثل GPS، TERCOM، یا inertial) استفاده می‌کنند.

• سرعت:

  • زیرصوت (ماخ ۰٫۸) یا صوت‌پایه (ماخ ۱–۲).

• هدایت:

  • بسیار دقیق، قابلیت تغییر مسیر و انطباق با موانع.

• برد:

  • معمولاً ۵۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلومتر (بسته به نوع).

• مزایا:

  • شناسایی سخت‌تر توسط رادار (به دلیل پرواز در ارتفاع کم).

• معایب:

  • سرعت پایین‌تر نسبت به موشک‌های بالستیک و هایپرسونیک.

• مثال‌ها:

  • تاماهاوک (آمریکا)، شاهین (پاکستان)، نصر (ایران).

۳. موشک‌های هایپرسونیک (Hypersonic Missiles)

• مسیر پرواز:

  • ترکیبی از موشک‌های بالستیک و کروز، اما با قابلیت مانور بالا حتی در سرعت‌های فوق‌العاده.

  • دو نوع اصلی:

    1. گلاید هایپرسونیک (HGV): پس از پرتاب اولیه، در جو مانور می‌دهد (مثل Avangard روسیه).

    2. هایپرسونیک کروز (HCM): با سوخت scramjet در جو پرواز می‌کند (مثل BrahMos-II هند-روسیه).

• سرعت:

  • ماخ ۵ تا ۱۰+ (حداقل ۶۱۷۴ کیلومتر بر ساعت).

• هدایت:

  • قابلیت مانور شدید، تغییر مسیر غیرقابل پیش‌بینی برای سیستم‌های دفاع موشکی.

• برد:

  • معمولاً ۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰+ کیلومتر (بسته به نوع).

• مزایا:

  • غیرقابل رهگیری توسط سیستم‌های دفاع موشکی فعلی (به دلیل سرعت و مانورپذیری).

• مثال‌ها:

  • Avangard (روسیه)، DF-ZF (چین)، BrahMos-II (در حال توسعه).

جدول مقایسه کلی

نتیجه‌گیری:

• بالستیک: برای ضربه‌های سریع و دوربرد، اما قابل رهگیری توسط سیستم‌هایی مانند THAAD یا پاتریوت.

• کروز: برای حملات دقیق و کم‌صداتر، اما کندتر و آسیب‌پذیرتر در مقابل دفاع هوایی.

• هایپرسونیک: ترکیبی از سرعت، مانور و دقت که آن را به سلاحی تقریباً غیرقابل دفاع تبدیل می‌کند.